Intrusion detection en intrusion prevention systems: wat zijn het en wat heb je eraan?

Inzicht en waakzaamheid zijn essentieel op de moderne digitale snelweg. Door de evolutie en professionalisering van cybercriminaliteit groeit het aantal digitale dreigingen, zowel op het gebied van volume als variatie. Tegelijkertijd worden netwerken complexer. Applicatielandschappen en het aantal onderlinge afhankelijkheden tussen systemen en netwerkcomponenten groeien, terwijl de opkomst van de cloud en de stijgende populariteit van flexibel en remote werken er tevens voor zorgen dat steeds meer mensen en (externe) apparaten met een netwerk zijn verbonden.

Om te voorkomen dat cyberdreigingen heimelijk netwerken binnensluipen en zich daar als een digitaal haardvuur verspreiden, is het snel signaleren van gevallen van ongeoorloofde toegang cruciaal. Intrusion detection en intrusion prevention systems zijn hulpmiddelen die je hier uitstekend bij kunnen helpen. Maar wat zijn dit precies voor systemen? Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen intrusion detection en prevention? En wat heb je er concreet aan? Je leest het in dit blogartikel.

Lees ook de blog: SAAS-beveiliging: bescherm je gegevens in de cloud.

Wat is intrusion detection (IDS)?

Een intrusion detection system (IDS) analyseert het netwerkverkeer en speurt naar verdachte activiteiten. Zodra een mogelijke inbraak wordt gedetecteerd, stuurt het systeem waarschuwingen naar security teams. Er zijn verschillende soorten IDS:

• Network-based IDS (NIDS): Bewaakt al het netwerkverkeer.
• Host-based IDS (HIDS): Monitort specifieke apparaten binnen het netwerk.
• Protocol-based IDS: Analyseert het verkeer tussen apparaten en servers.
• Application Protocol-based IDS: Monitort de communicatie tussen applicatieservers.

Het voordeel van een IDS is dat het snel en relatief eenvoudig in te richten is. Een nadeel is dat het alleen waarschuwingen geeft, waardoor je tijd kunt verliezen tussen detectie en actie.

Wat is intrusion prevention (IPS)?

Een intrusion prevention system (IPS) gaat een stap verder dan een IDS. Naast het detecteren van verdachte activiteiten, kan een IPS direct actie ondernemen, zoals het blokkeren van verdacht verkeer of het afsluiten van sessies. Dit helpt om aanvallen in realtime af te slaan en schade te voorkomen.

Net als IDS zijn er verschillende soorten IPS, zoals:

• Network-based IPS (NIPS): Beschermt het volledige netwerkverkeer.
• Host-based IPS (HIPS): Beschermt specifieke apparaten.
• Wireless IPS (WIPS): Beschermt draadloze netwerken.
• Network Behavior IPS (NBIPS): Herkent ongebruikelijke netwerktrafiek.

Het grote voordeel van IPS is dat het actief reageert op bedreigingen. Een mogelijk nadeel is dat IPS soms valse positieven kan genereren, wat de netwerkprestaties kan beïnvloeden.

De overeenkomsten tussen intrusion detection en intrusion prevention: gemeenschappelijke voordelen

Je kunt intrusion detection en intrusion prevention zien als twee leden van dezelfde familie. Ze delen bepaalde kenmerken, maar er zijn zeker ook verschillen. Laten we eerst een blik werpen op de overeenkomsten tussen een IDS en IPS.

Ze leveren verregaande automatisering

Intrusion detection en intrusion prevention systems maken allebei gebruik van verregaande automatisering. Het manueel monitoren van netwerken, wat tegenwoordig bijna onmogelijk is door het hoge aantal access points en het hoge volume aan dataverkeer binnen moderne netwerken, wordt in beide gevallen ingeruild voor een geautomatiseerde aanpak. Zowel een IDS als IPS ontvangt regelmatig updates om moderne cyberdreigingen het hoofd te kunnen bieden.

Ze zijn signature-based of gebaseerd op gedragsmodellen

Beide systemen gebruiken een aanpak die ‘signature-based’ is of een model dat gebaseerd is op specifiek gedrag van systemen, apparaten, netwerkcomponenten of gebruikers. In het eerste geval vergelijkt een IDS of IPS netwerkdata met een vooraf bepaalde lijst van indicatoren die duiden op een inbraak of cyberaanval. Als er sprake is van een zogenoemde ‘signature match’, geeft het systeem een alarm af of neemt het beschermende maatregelen om de dreiging in de kiem te smoren.

Een op gedrag gebaseerd IDS of IPS gebruikt bekende data en nieuwe, via machine learning verworven inzichten om een referentiepunt voor ‘normaal gedrag’ te creëren. Netwerkactiviteiten die niet binnen de bandbreedte van normaliteit vallen en atypisch zijn, worden aangemerkt als verdacht en potentieel schadelijk.

Ze maken compliance een stuk makkelijker

Een IDS en IPS helpen je allebei om de naleving van wetten, regels en branchestandaarden te garanderen. Je krijgt namelijk een veel beter inzicht in cyberdreigingen en kunt ingrijpen voordat malicieuze data en software daadwerkelijke schade aanrichten binnen je netwerk. Bovendien houden de systemen auditgegevens bij die erg nuttig zijn tijdens compliance-onderzoeken.

Ze kunnen je bedrijfsvoering verbeteren

De laatste belangrijke overeenkomst tussen IDS en IPS? Ze beschikken allebei over het vermogen om door het handhaven van een strikt veiligheidsbeleid een veilige en ethische bedrijfsvoering te garanderen. Je kunt gerichte oplossingen voor inbraakdetectie en -preventie opzetten om het beveiligingsbeleid op bedrijfsnetwerkniveau te waarborgen.

De verschillen tussen een IDS en IPS

Naast de overeenkomsten zijn er ook duidelijke verschillen tussen een IDS en IPS. We zetten de belangrijkste voor je op een rij.

Passief versus actief

Een IDS is een passieve tool, terwijl een IPS juist actief van aard is. Intrusion detection scant, spoort op en waarschuwt, maar heeft niet het vermogen om zelf een oplossing te presenteren en toe te passen. Je moet dus zelf actie ondernemen om het probleem te verhelpen. Intrusion prevention gaat het gevaar gelijk te lijf en zoekt aan de hand van threat signatures en databases actief en autonoom naar een remedie voor het geconstateerde probleem.

De impact van valse positieven

Als een IDS je een waarschuwing geeft terwijl er in werkelijkheid weinig aan de hand is, levert dat alleen ongemak en wat extra werk voor jezelf op. Het werk kan meestal gewoon doorgaan of snel weer hervat worden. Een IPS kan echter traffic binnen je netwerk tijdelijk stilleggen. Als dit gebeurt bij een vals alarm, kunnen veel mensen binnen je organisatie en zelfs partnerorganisaties hier last van hebben.

Verschillend bereik

IDS werkt binnen het bedrijfsnetwerk en monitort en analyseert het verkeer in realtime. Het scant pakketten overal op het netwerk op indicatoren van een inbraak of cyberaanval. Het systeem markeert vervolgens alle gedetecteerde bedreigingen of afwijkingen. Een IPS werkt doorgaans op dezelfde netwerklocatie als een firewall en onderschept verkeer op het kruispunt waar het interne netwerk het internet ontmoet. Het bereik van een IPS is meestal beperkter dan dat van een IDS.

Profiteren van het beste van twee werelden

Intrusion detection en intrusion prevention hebben allebei hun voordelen, sterke punten en beperkingen. Het mooie is dat je niet per se een keuze hoeft te maken, maar de twee technologieën ook prima naast elkaar kunt gebruiken. Een IPS is bijvoorbeeld prima in te zetten voor het waarborgen van actieve netwerkbescherming en aanvalspreventie, terwijl IDS je een beter en exacter inzicht geeft in hoe verschillende vormen van digitaal verkeer zich door je netwerk bewegen. Als je intrusion detection en intrusion prevention naast elkaar gebruikt en goed op elkaar afstemt, profiteer je van een complementaire technologieset die jouw cyberveiligheid naar een hoger niveau tilt.

Wil je meer weten over de mogelijkheden die intrusion detection en intrusion prevention bieden? Neem dan gerust vrijblijvend contact met ons op. Bij ACC ICT zijn we gespecialiseerd in het inrichten van specifieke beveiligingsmaatregelen en het beheren van verschillende bedrijfskritische applicaties in online-omgevingen. Het waarborgen van de IT-continuïteit binnen jouw organisatie is onze specialiteit en voornaamste zorg.